‘Van testen leren leerlingen niets’

Testen om het testen is niet meer van deze tijd, betoogt Bram van Tongeren, directeur Didactiek & Innovatie bij Muiswerk Educatief. Hij is voorstander van formatief toetsen, waarbij een test niet slechts een momentopname is, maar vooral een nieuwe richting biedt voor de verdere ontwikkeling van de leerling.

Testen spelen in het onderwijs een steeds belangrijkere rol.

“Klopt. Scholen moeten aan de onderwijsinspectie laten zien dat ze hun leerlingen op een bepaalde manier ontwikkelen. Docenten kunnen met tests de directie laten zien welke voortgang hun klas maakt en dan zijn er ook nog de kritische ouders die de prestaties van hun kinderen steeds nauwgezetter willen volgen. Er wordt dus nogal wat getest en dat vind ik geen goede ontwikkeling. Vaak wordt er namelijk getest om het testen. Het is niet meer van deze tijd om zoals vroeger een repetitie met een cijfer uitgereikt te krijgen en er vervolgens niets meer over te horen. Wat wel van deze tijd is? Een test gebruiken als hulpmiddel om vervolgstappen te bepalen voor verdere ontwikkeling. Als er op zo’n manier naar wordt gekeken noemen we dat formatief toetsen. Daarmee stel je in de volsystemen die nu volop worden gebruikt de leerling en zijn ontwikkeling centraal, en zijn ze niet alleen een administratief hulpmiddel.”

Op welke manier draagt formatief toetsen bij aan de ontwikkeling van de leerling?

“Wanneer uit een taaltoets bijvoorbeeld blijkt dat een leerling niet goed scoort op lezen, maar wel op werkwoordspelling, kan hij met dat laatste misschien al een niveau hoger aan de slag gaan, terwijl hij zijn lezen op het getoetste niveau blijft oefenen. Op die manier rekent zo’n test je niet af, maar helpt het je vooruit. Leerlingen zijn ook gemotiveerder als ze tot in detail kunnen zien wat al goed gaat en wat ze nog kunnen verbeteren. Wanneer docenten software gebruiken voor dit gedifferentieerde werken, hoeft hen dat geen extra werk te kosten. Die software kan precies zien op welke onderdelen Jantje en Linda goed en minder goed scoren en zo een leerplan op maat maken. En dat past dan weer bij de nieuwe manier van werken die we bij steeds meer docenten terugzien.”

Wat is die nieuwe manier van werken?

“Docenten volgen steeds minder vaak slaafs de voorgeschreven lesmethode. Ze combineren digitale leermiddelen met een lesboek en denken zelf veel meer na over de lessen die ze geven. De software die wij aanbieden sluit aan bij deze ontwikkeling.”

Op welke manier?

“Muiswerk is een programma waarmee leerlingen hun rekenen en taal kunnen verbeteren. Het kent een flexibele en modulaire opbouw waardoor scholen en docenten de vrijheid hebben om er naar eigen inzicht mee aan de slag te gaan. Natuurlijk onderzoeken we ook wat we doen, daarvoor werken we samen met partnerscholen en universiteiten. Leerlingen die gebruikmaken van Muiswerk boeken al vooruitgang als ze 9 minuten per week oefenen. Vanaf 30 minuten per week zetten ze echt grote stappen voorwaarts. Wij zijn er trots op dat we met onze slimme software leerlingen helpen groeien in rekenen en taal.”