‘Met gepersonaliseerd leren gaat leereffect omhoog’

De digitalisering van het onderwijs leidt er onder meer toe dat het makkelijker wordt om gepersonaliseerd leren in te voeren. Maar op welke manier? En wat levert dat op? Bert Thijs de Jong, Lead Innovations bij Noordhoff Uitgevers en General Manager Secondary Education Kees Karremans lichten toe.

Kees Karremans

Welke kansen biedt de digitalisering van het onderwijs?

Karremans: “Nieuwe technologieën zijn alomtegenwoordig. Vrijwel alle leerlingen hebben tegenwoordig een mobiele telefoon en toegang tot internet. Een goede inzet van middelen kunnen het onderwijs een enorme boost geven. Er zijn nu in Nederland zo’n 3 miljoen leerlingen en studenten van tussen de 4 en 24 jaar, die steeds vaker met interactief lesmateriaal werken. Dat levert heel veel data op die – als ze goed geanalyseerd worden – voor zowel ontwikkelaars van onderwijs als docenten en leerlingen van grote waarde kunnen zijn. Daarnaast maakt de digitalisering gepersonaliseerd leren mogelijk: met behulp van ICT-toepassingen kunnen leerlingen op maat worden bediend.”

Op welke manier verschilt gepersonaliseerd leren van gedifferentieerd leren?

De Jong: “Differentiatie binnen het onderwijs bestaat al 200 jaar. In 1817 schreef een leraar uit Brussel over hoe hij omging met een klas waarin zowel de leeftijden als de niveaus sterk uiteenliepen. Hij liet de betere leerlingen de jongere leerlingen helpen, iets dat we nu peer tutoring noemen. Bij gepersonaliseerd leren houd je ook rekening met de verschillende niveaus van leerlingen en heb je tegelijkertijd veel meer oog voor de persoonlijke behoeftes van de leerling. De leraar probeert daar meer op in te spelen en ICT speelt een belangrijke rol bij het monitoren van de voortgang van de leerling.”

Bert Thijs de Jong

Deze vorm van leren vraagt dus om een hele andere manier van werken?

De Jong: “Dat klopt. Op scholen die het verst zijn, worden de lesroosters losgelaten, werken leerlingen zelfstandig en kunnen zij terecht bij de leraar als ze vragen hebben. Leerlingen kiezen daar dus meer hun eigen route.”

Karremans: “Als je nu als school nog traditioneel opereert heb je die omslag niet van de ene op de andere dag gemaakt. Gepersonaliseerd leren moet je gefaseerd invoeren, zowel voor leraren als voor leerlingen. Er zijn trainingen beschikbaar die leraren hierbij kunnen ondersteunen.”

Hoe richt je gepersonaliseerd leren in?

De Jong: “In de eerste plaats is het belangrijk dat docenten meer ontzorgd worden dan bezorgd. Ze moeten erop kunnen vertrouwen dat deze nieuwe manier van werken hen meer oplevert dan dat het hen kost. Daarnaast moeten docenten en leerlingen kunnen vertrouwen op de ICT: de software moet up-to-date zijn en de wifi op school moet werken. En ten slotte moet het onderwijskundig meerwaarde hebben. In verschillende wetenschappelijke onderzoeken is aangetoond dat bij de ‘gepersonaliseerdleercyclus’ het leereffect groter is dan bij traditioneel onderwijs.”

Welke rol kunnen jullie spelen bij de implementatie van gepersonaliseerd leren?

Karremans: “Wij leveren sinds jaar en dag lesmaterialen aan scholen, rijke content en systemen met een hoog leereffect. Sinds het begrip gepersonaliseerd leren zijn intrede deed, doen wij er onderzoek naar. Op basis daarvan hebben wij samen met het onderwijs een leerplatform ontwikkeld dat zowel gebaseerd is op wetenschappelijke inzichten als op inzichten uit de praktijk. Volgend jaar komt dat op de markt. Uit pilots blijkt dat met dit platform het leerrendement omhoog gaat. We willen hiermee de docent ontzorgen en hem helpen zijn leerlingen optimaal te bedienen, dat is namelijk waar het bij gepersonaliseerd leren om gaat.”