In het verleden werden beslissingen centraal genomen en werden mensen centraal aangestuurd. Ze werden verteld wat te doen en zelfs wanneer, waar en hoe ze dat moesten doen. “Zo raken mensen nooit geïnspireerd tot bijzondere daden”, stelt Eelco Rustenburg, partner bij Blinklane Consulting en Gladwell Academy. “Geef je een team van medewerkers echter een missie, een doel, een droom en de verantwoordelijkheid om die droom te realiseren, dan ontstaat betrokkenheid en gaat de moraal omhoog. Dat maakt een team sneller, succesvoller en geeft ze veel meer lol. Dat is de kracht van agile werken.”

Hoe kan een bedrijf zo’n veranderings-proces in gang zetten?

“Door gewoon te beginnen. Als je zegt: ‘We gaan onderzoeken wanneer we de eerste stappen tot verandering kunnen nemen’, dan kom je nergens. Je moet gewoon zeggen: ‘zes weken na nu is D-day. Dan gaan de eerste agile teams van start’. Die datum moet je zo krap zetten dat het eigenlijk niet past.”

Waarom zo’n krappe deadline?

“Stel je zit met een aantal mensen bij elkaar en de cursusleider zegt: ‘We gaan in teams een toren van spaghetti bouwen’. Dan blijft iedereen gewoon zitten. Pas als je de timer aanzet en zegt: ‘Je hebt 18 minuten’, komt de groep in beweging. Nu is er namelijk een richtpunt. De timebox is je beste vriend als je een veranderingsproces ingaat.”

Wat doe je in de tussentijd?

“Die tijd gebruik je om mensen voor te bereiden op de verandering. Wat wordt jouw taak in het geheel? Hoe stel je een team samen? Wat is eigenlijk agile werken? De trainingen voor de teams, de business en de executives, zijn essentieel om iedereen mee te nemen in het model en de droom. Wat dat betreft is training een belangrijk change instrument. En zeker als mensen onzeker zijn, kun je ze op die manier alvast wat handvatten geven om meteen te leren hoe het echt werkt in de praktijk. Op die manier leer je ook het snelst wat wel en wat niet werkt. Je kunt dan snel, agile eigenlijk, ook in je veranderingsaanpak reageren op de laatste inzichten. De teams zijn dus niet alleen zelfsturend maar ook zelflerend. Het werkt als een positieve spiraal. De agile release trains (set van teams die samen iets maken) worden dan kleine ondernemingen.”

Waardoor raken medewerkers zo bevlogen?

“Door de focus op zelf oplossingen mogen vinden voor problemen in plaats van het traditionele model waarbij leidinggevenden de ontworpen oplossing voorkauwen. Door meer zelfstandigheid nemen mensen ook meer verantwoordelijkheid. Er ontstaat een sfeer die je tot voor kort alleen zag bij start-ups. Door de schaal van agile release trains is de belofte van agile; meer waarde, sneller en leuker, nu ook bereikbaar voor grotere organisaties en programma’s. Wel zien wij dat taal en gedrag van management een grote rol spelen in hoe de verandering beklijft.”

Dat klinkt prachtig. Maar werkt het ook echt?

“Jazeker. Blinklane Consulting helpt bijvoorbeeld AIR-France/KLM bij de transitie naar agile werken. Na zes weken van samen voorbereiden, mensen trainen en meenemen in de beweging, kwamen 150 medewerkers op 6 september bij elkaar in een hangar op Schiphol voor de start van de eerste drie agile release trains. Nu, drie maanden later, zien wij dat er vaker live wordt gegaan, medewerkers empowered worden en business en development samen commitments waarmaken.”