De flexibiliteit van agile werken stelt organisaties niet alleen in staat om sneller en beter in te springen op de wensen van klanten, het helpt ze ook om risico’s beter te beheersen, stellen Niels Verdonk en Garbrand van der Molen, partners bij agile42.

Hoe helpt agile werken om risico’s te beheersen?

Verdonk: “Vergeleken met traditionele managementmethodes heeft agile een aantal duidelijke voordelen – allemaal uitgebreid bestudeerd en beschreven. Het verhoogt teamproductiviteit en de tevredenheid van medewerkers.

Het minimaliseert de verspilling van overbo-dige meetings, overbodige documentatie, ondermaatse kwaliteit en werk met weinig waarde. Door de inzichtelijkheid te verbeteren en voortdurend in te spelen op de veranderende wensen van klanten, verhoogt agile hun loyaliteit en tevreden-heid, brengt het de meest waardevolle producten en features sneller naar de markt, en met meer voorspelbaarheid. Bovendien verlaag je de primaire risico’s voor de organisatie.”

En agile zelf is helemaal zonder risico?

Van der Molen: “Nee, helaas niet. Als voorbeeld: veel agile organisaties zien teams als fundamentele organisatorische bouwstenen. Bij teams ligt het gevaar van groepsdenken altijd op de loer. Het ontstaat als teamleden primair letten op het behoud van overeenstemming en eensgezindheid bij een beslissingsproces in plaats van een kritische overweging van de feiten.

Hierdoor kan een organisatie volledig vastlopen. Daarom is het zo belangrijk dat het management de patronen over teams heen identificeert en aanpakt. Scrum heeft deze verantwoordelijk bijvoorbeeld geformaliseerd in de rol van scrum master.”

Hoe ga je bij agile werken om met risico’s?

Van der Molen: “Dat ligt aan het domein waarin het risico zich voordoet. Risico’s in het evidente domein, waarin de relatie tussen oorzaak en gevolg duidelijk is, zijn relatief eenvoudig te voorkomen, dat is niet per se gerelateerd aan agile. Maar als we kijken naar strategische en externe risico’s, dan manifesteren die zich vooral in het ‘gecompliceerde’- en het ‘complexe’ domein, waar oorzaak en gevolg zeer moeilijk te identificeren zijn of alleen maar achteraf.

Juist daar zijn agile organisaties duidelijk in het voordeel ten opzichte van traditionele organisaties. Agile organisaties kunnen hun wendbaarheid inzetten om met kleine, veilige experimenten snel inzicht te verkrijgen in risico’s en ze zo efficiënt in te schatten, te beoordelen en te beheersen.”

Gaan alle agile organisaties zo om met risico?

Verdonk: “De bedrijven die zich de agile aanpak écht eigen hebben gemaakt wel. Er zijn ook legio bedrijven die hier en daar een agile proces toepassen, maar bijvoorbeeld niet de totale bedrijfs-voering aansturen met dezelfde principes.

Managementopleidingen lopen over het algemeen ook nog achter de feiten aan. Wat eigenlijk heel vreemd is. Het stellen van hypotheses, en deze vervolgens middels experimenten aannemen of verwerpen – dat is toch de basis van de wetenschappelijke methode.”

Jullie organisatie is wereldwijd werkzaam. Zien jullie lokale verschillen met betrekking tot risicobeheersing?

Verdonk: “Nederland was een absolute koploper wat betreft scrum-adopties. Nu zien we toch de wet van de remmende voorsprong intreden. In Nederland zien we nog minder vaak dat agile principes ook toegepast worden op het strategisch en operationele management van de or-ganisatie, bijvoorbeeld met een Portfolio Kanban Bord of een Investeringsmuur.” Van der Molen: “Agile organisaties buiten de IT zijn hier opvallend vaak beter in. Het is een onderwerp waar we vaak bij helpen.”