Onderzoekers van de Naveen Jindal School of Management hebben de impact van machtsmisbruik op de werkvloer bestudeerd. Hieruit kwam naar voren dat werknemers het buitensporige optreden van hun managers vergelden met gedrag dat de productiviteit verlaagt.

Machtsmisbruik op de werkvloer

Machtsmisbruik refereert in dit onderzoek aan agressief verbaal en non-verbaal gedrag van managers naar werknemers, zonder dat er fysiek contact aan te pas komt. Dit gedrag kan een sterke invloed hebben op het welzijn, de gezondheid en de werkprestaties van werknemers.

Uit een eerder onderzoek van de European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions bleek al dat er in Nederland veel sprake is van pestgedrag op de werkvloer. Dit leidt tot meer personeelsverloop en ziekteverzuim, vooral wanneer het management de aanstichter is van deze negatieve werksfeer.

Boodschap aan het leiderschap

“Ons onderzoek toont aan dat er bepaalde kosten zijn verbonden aan machtsmisbruik, en zelfs de managers die zich er schuldig aan maken profiteren er niet van,” zegt dr. Junfeng Wu. Hij is universitair docent op het gebied van organisaties, strategie en internationaal management. “We willen deze belangrijke boodschap overbrengen aan het leiderschap van organisaties om hen te laten stoppen met dit soort gedrag.”

Meta-analyse van eerder onderzoek

De studie, die gepubliceerd is de Journal of Business Ethics, bestaat uit een meta-analyse van eerder onderzoek. Het combineerde de resultaten van 79 studies om de relatie tussen machtsmisbruik van het management en vergeldingsgedrag van werknemers te begrijpen.

Ze ontdekten dat als één manager zijn macht misbruikt, de werknemers het op de hele organisatie afreageren. De werknemers ervaren dat namelijk als onrechtvaardigheid vanuit het totale bestuur. “Het veroorzaakt problemen voor de verantwoordelijke managers, maar vormt ook een bedreiging voor het welzijn van de organisatie aangezien werknemers later op werk verschijnen en minder productief zijn,” stelt Wu. Daarnaast vloeit het pestgedrag ook door volgens de onderzoekers: “Werknemers zien hun managers vaak als rolmodellen en imiteren hun gedrag op de werkvloer. Dit is een sociaal leereffect.”

Impact van culturele waarden

De onderzoekers hebben ook onderzocht of de beleving van machtsmisbruik verschilt onder werknemers met andere culturele waarden. Machtsrelaties zijn namelijk overal anders geregeld, en in Europa en de Verenigde Staten is de machtsafstand bijvoorbeeld kleiner dan in China en Japan. Werknemers in Westerse landen zullen dus ook vaker tegen hun managers ingaan.

Wu: “Maar dat betekent niet dat managers in andere landen wel hun macht kunnen misbruiken. Werknemers zullen de onrechtvaardigheid nog steeds ervaren en handelen er ook naar, alleen dan in mindere mate.”

Internationale implicaties

Volgens Wu heeft het cross-culturele aspect van het onderzoek belangrijke implicaties voor internationale bedrijven. Als een manager uit een land met een hogere machtsafstand bijvoorbeeld is toegewezen om te werken in een land met een lagere machtsafstand, moet hij zich ervan bewust zijn dat werknemers geen agressief leiderschap tolereren.

De onderzoekers raden organisaties aan om managers te coachen en te trainen met ontwikkelingsprogramma’s, en meer aandacht te hebben voor de feedback van werknemers. Dit moet volgens Wu helpen bij het verminderen van machtsmisbruik op de werkvloer.