In elke organisatie komt het weleens voor: werknemers die slijmen bij de baas of het management om hun carrièreperspectieven te verbeteren. Een veelgebruikte strategie die soms kan werken, maar het kan ook een negatieve impact hebben op de zelfbeheersing van de werknemer in kwestie. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van de Oregon State University (OSU).
Impact van slijmen
Slijmen is slechts een van de gedragsstrategieën die werknemers gebruiken om hun gewenste werkimago te creëren en te behouden. En eerder onderzoek heeft aangetoond dat het wel degelijk voordelen kan opleveren, zoals een betere beoordeling. “Maar het kan ook nadelige gevolgen hebben”, zegt onderzoeker Anthony Klotz, universitair hoofddocent management aan de universiteit. “Wanneer de energie die dit slijmgedrag van werknemers vereist uiteindelijk op is, kunnen ze lui en gemakzuchtig worden.” Naast slijmgedrag namen de onderzoekers ook zelfpromotie onder de loep.
Imagomanagement en zelfpromotie
Om de impact van imagomanagement en zelfpromotie vast te stellen, analyseerden de onderzoekers 75 werknemers van een bedrijf in China. Dit deden ze twee weken lang, waarbij slijmgedrag als vleierij, het verlenen van gunsten en imitatie voorbijkwamen. Bij zelfpromotie kwam vooral het opscheppen over geleverde prestaties aan de orde. De deelnemers, allemaal uit het middenmanagement van een groot beursgenoteerd softwarebedrijf, vulden dagelijks enquêtes in. Hiermee werden hun ‘politieke’ vaardigheden gemeten. Dit zijn dus de sociale skills die mensen in staat stellen om anderen te begrijpen en te beïnvloeden, en om zelfverzekerd door sociale situaties te navigeren.
Verlies van zelfbeheersing
De onderzoekers ontdekten dat de mate van zelfpromotie met de dag verschillend was. Daarnaast merkten ze dat werknemers die meer slijmgedrag vertoonden aan het einde van de dag minder zelfbeheersing hadden. Een logisch gevolg, vindt Klotz, omdat slijmgedrag de schijn van oprechtheid vereist, en het vrij intensief is om dit de hele dag vol te houden. Deze uitgeputte werknemers waren meer geneigd om zich onvriendelijk tegen collega’s te gedragen, vergaderingen over te slaan en ander werkontwijkend gedrag te vertonen. Zelfpromotie bleek daarentegen niet tot verlies van zelfbeheersing te leiden. “Het is ook belangrijk om te melden dat de uitputtingseffecten van slijmgedrag zich onmiddellijk voordoen, terwijl de voordelen vaak pas op de lange termijn merkbaar zijn”, stelt onderzoeker Lawrence Houston. Hij is hoogleraar management aan de OSU.
Politieke vaardigheden
De onderzoekers konden ook vaststellen dat slijmgedrag minder slopend was voor werknemers met sterkere politieke vaardigheden. Zij vertoonden minder afwijkend of slecht gedrag als gevolg van uitputting. Sociale skills kunnen de negatieve impact van slijmen dus tegenhouden. Werknemers moeten zich volgens Klotz dus bewust zijn van de potentiële gevolgen van slijmgedrag en de rol die hun politieke vaardigheden daarin spelen. Volgens Houston moeten bedrijfsleiders ervan bewust zijn dat slijmgedrag nadelige gevolgen kan hebben, en dat hun reactie dit kan voorkomen. “Leiders zouden hun werknemers moeten laten merken dat het niet nodig is. Positieve bekrachtiging is namelijk een stuk constructiever.”
De bevindingen zijn gepubliceerd in de Journal of Applied Psychology.
