Vliegen is een van de meest populaire manier van reizen, maar helaas ook een van de meest milieuvervuilende. Als de luchtvaartindustrie zijn huidige koers voortzet, zullen de klimaatdoelen van Parijs nooit behaald worden.
Wat moet er veranderen om de ecologische voetafdruk van vliegen te verminderen of zelfs te verwijderen? Een aantal bedrijven en organisaties uit voornamelijk Noorwegen zijn al bezig om dit vraagstuk op te lossen.
Veranderingen in de luchtvaartindustrie
“Veel mensen vinden dat de luchtvaart moet stoppen omdat we nooit helemaal in staat zullen zijn om met de uitstoot en het lawaai om te gaan, maar dit is een ouderwetse benadering,” zegt Ketil Solvik-Olsen. Hij is de minister van transport in Noorwegen; het land dat het meeste olie en gas produceert in West-Europa, en ironisch genoeg ook pionier is op het gebied van elektrisch transport.
Met de klimaatdoelen in het achterhoofd streeft Noorwegen ernaar om de overstap te maken naar elektrisch vliegen. “Er is geen twijfel over mogelijk: rond 2040 zal Noorwegen volledig elektrisch opereren,” stelt Dag Falk-Petersen, directeur van de nationale luchtvaartmaatschappij Avinor.
Emissies van broeikasgassen
De invloed die de luchtvaartindustrie momenteel op het broeikaseffect uitoefent wordt geschat op ongeveer vijf procent. Dit komt voornamelijk door de uitstoot van CO2 en stoffen zoals stikstofoxide en waterdamp. Maar als het aantal vliegtuigpassagiers toeneemt, en dit is onvermijdelijk het geval, zal de milieu-impact ook stijgen. Naar schatting zullen er in 2036 namelijk 7.8 miljard passagiers per jaar zijn volgens de International Air Transport Association (IATA).
Luchtvaartmaatschappijen moeten dus nu actie ondernemen om duurzamer te werk te gaan, om zo huidige en toekomstige schade te beperken. De algemene doelstelling is dan ook om in 2050 de helft minder CO2-uitstoot te hebben dan in 2005.
Tesla van de lucht
Hoewel de internationale overkoepelende organisatie Climate Action Network (CAN) deze doelen onrealistisch vindt, zien sommige luchtvaartmaatschappijen elektrisch vliegen als een ideale uitkomst. Zo wil de Noorse luchtvaartmaatschappij Widerøe Airlines in 2030 hun vliegtuigen geheel elektrisch laten vliegen.
“Vliegtuigfabrikanten zien dat ze dit wel moeten doen, aangezien er anders een nieuwe Tesla komt die hun marktpositie zal innemen,” vertelt Falk-Petersen. Hij refereert hierbij aan de manier waarop Tesla de traditionele auto-industrie heeft veranderd. Ook de grote fabrikanten van Airbus en Boeing conformeren hieraan, en zijn dus aan het experimenteren met elektrisch vliegen.
Lees hier meer over de energietransitie
Opslag van elektriciteit
Airbus werkt samen met de Britse motorfabrikant Rolls Royce en de Duitse industrieel Siemens aan een hybride model dat in 2020 de eerste testvlucht moet ondergaan. “Een van de grootste uitdagingen is de opslag van elektriciteit,” zegt Glenn Llewellyn, algemeen directeur elektrificatie bij Airbus. Net als bij elektrische auto’s is de batterijprestatie van essentieel belang.
Daarnaast zijn de batterijen zwaarder dan kerosine, wat elektrisch vliegen tot dusver een enorm energie-intensieve opgave maakt. “Maar tegelijkertijd is het een technologie waar het meeste geld ter wereld in wordt geïnvesteerd, en het zal dus zeer waarschijnlijk evolueren,” voegt Llewellyn eraan toe.
Lagere kosten, minder geluid
Ook kleinere bedrijven en organisaties zijn bezig met het verduurzamen van de luchtvaartindustrie. Zo wordt er een start-up gefinancierd door Boeing om een hybride vliegtuigmodel op de markt te brengen in 2022. “De prijs die we voor ogen hebben is vergelijkbaar met huidige vliegtuigen, maar de bedrijfskosten zijn slechts een fractie daarvan. Ze zijn namelijk letterlijk zo’n 60 tot 70 procent lager dan bij een soortgelijk vliegtuig dat momenteel operationeel is,” zegt oprichter Matt Knapp.
Deze lagere kosten zijn te danken aan de goedkopere en duurzamere energiebronnen en de minder complexe motoren die voor elektrische vliegtuigen gebruikt worden. Dit resulteert er logischerwijs in dat deze ontwikkeling sneller omarmd wordt door de luchtvaartindustrie. Daarnaast zijn ze ook nog eens een stuk stiller dan traditionele vliegtuigen, wat betekent dat er minder bezwaar van burgers en belangenorganisaties zal komen. Ook hebben elektrische vliegtuigen minder lange startbanen nodig, met alle praktische voordelen van dien.
Noorwegen als koploper
Noorwegen ziet zichtzelf als een goed proefkonijn voor elektrisch vliegen, juist omdat de weersomstandigheden slecht zijn. “Er zijn een flink aantal problemen waar we mee om moeten gaan, zoals ijzige omstandigheden en zware wind,” stelt Stein Nilsen, directeur van Widerøe Airlines. “Maar als we het in Noorwegen kunnen doen, dan ben ik er verzekerd van dat het overal ter wereld kan.”
