Een nieuw onderzoek van de Universiteit van Tel Aviv (TUA) toont aan dat mensen vaak hun eigen omgang met stress projecteren op collega’s en werknemers. Hierdoor ontstaat er miscommunicatie en blijven er soms kansen liggen.

“Deze studie laat als eerste zien dat onze denkwijze bepaalt hoe we de stressrespons van anderen beoordelen. Vooral de perceptie van stress – positief of negatief – maakt een wezenlijk verschil,” zegt hoofdonderzoeker prof. Sharon Toker van TAU’s Coller School of Management.

Het onderzoek is online gepubliceerd in de Journal of Experimental Social Psychology.

Stress in positieve en negatieve zin

“Dit onderzoek geeft inzicht in de manier waarop managers het vermogen van hun werknemers beoordelen om met verschillende vormen van werkdruk om te gaan,” stelt Toker. “En dit is ook relevant in de relatie met partners of kinderen. Een overambitieuze moeder zou stress bijvoorbeeld als een positieve stimulans kunnen zien, en ziet dan niet hoe overspannen haar kinderen zijn.”

Uit de experimenten die Toker en haar collega’s prof. Daniel Heller en Nili Ben-Avi uitvoerden bleek namelijk dat het individuele referentiekader meeweegt in de beoordeling. Het heeft een sterke invloed op de manier waarop we iemands mentale gesteldheid en productiviteit waarnemen.

“Wanneer een manager merkt dat een bepaalde werknemer niet bezwijkt onder werkdruk, zal diegene eerder in aanmerking komen voor promotie.” Maar hier zit volgens Toker wel een keerzijde aan: “Doordat deze manager gelooft dat stress voor hem een positieve eigenschap is die zelfstandigheid bevordert, zal hij minder snel hulp aanbieden wanneer de werknemer dat nodig heeft.”

Onderzoek naar de perceptie van stress

Toker en haar collega’s benaderden 377 Amerikaanse werknemers voor een online vragenlijst over stress op de werkvloer. Hierbij kregen ze een beschrijving te lezen van Ben, een fictionele manager die lange uren maakt en continu moet schakelen tussen verschillende taken. De deelnemers moesten vervolgens een inschatting maken van het stressniveau van Ben.

“Hoe meer de deelnemers stress als een positieve eigenschap zagen, hoe lager ze het stressniveau van Ben beoordeelden. Deze groep deelnemers vonden ook vaker dat bij promotie verdiende.”

Beïnvloeden van perceptie

De onderzoekers wilden er ook achter komen of ze de perceptie van anderen konden veranderen op het gebied van stress. Hiervoor voerden ze verschillende experimenten uit onder 600 Israëlische en Amerikaanse werknemers.

De werknemers werden willekeurig toegewezen aan groepen van 120 tot 350 mensen. Deze groepen werden geconditioneerd om een negatieve of positieve houding ten opzichte van stress aan te nemen. Dit deden ze door middel van priming, een psychologische techniek die gebruikt wordt om associaties op te wekken.

De groepen werden gevraagd om negatief of positief schrijven over persoonlijke stresservaringen. Daaropvolgend kregen ze ook de beschrijving van Ben te lezen en moesten ze hun mening geven over zijn werksituatie en -prestatie. Zo werden ze bijvoorbeeld gevraagd of ze zijn werkdruk zouden verlichten en of hij promotie verdiende.

Inschatten van het stressniveau

“De deelnemers die gestimuleerd werden om een positieve denkwijze over stress te hebben, zagen Ben als stressvrij en promotiewaardig. Ze waren ook minder snel geneigd om hem te hulp te schieten,” zegt Heller. “Maar de deelnemers die stress als negatief moesten ervaren, vonden hem eerder overspannen en niet geschikt voor promotie.”

“De manier waarop je naar stress kijkt heeft invloed op je oordeel over de stressrespons van anderen,” concludeert Ben-Avi. “En we hebben zelfs laten zien dat als stress je positief beïnvloedt, het een verkeerd beeld geeft van het stressniveau van je collega’s, werknemers, partners of zelfs kinderen. Het is dus zaak om erg voorzichtig zijn bij het beoordelen van het stressniveau van je medemens.”