De tijd dat gerecycled kunststof slechts goed was voor het maken van bermpaaltjes, ligt achter ons. Kostbare materialen en afvalstoffen uit elektrische apparaten en andere gebruiksvoorwerpen worden op een steeds zuiverdere manier uit elkaar gehaald en op een zo hoogwaardig mogelijke manier opnieuw gebruikt. ‘Urban mining’, heet dit waar het metalen uit afgedankte elektronica betreft. Ook bij andere grondstoffen zie je innovatie in recycling. “De harde plastics uit bijvoorbeeld kapotte stofzuigers worden tegenwoordig hoogwaardig gerecycled en gebruikt in dashboards en bumpers van auto’s”, vertelt Jan Vlak, directeur van de stichting Wecycle.
Recycling is volop in ontwikkeling
Wat vroeger één berg kunststof was, wordt nu op granulaatniveau teruggeraffineerd en gedestilleerd zodat je weer heldere, ‘schone’ grondstoffen krijgt voor bijvoorbeeld kunstgras of andere toepassingen van plastics. Wecycle en producenten zetten in op nóg beter inzamelen, sorteren en demonteren van gebruikte spullen als witgoed, spaarlampen, kleine elektronica en batterijen. De stichting schakelt daarvoor ook mensen in met een afstand tot de arbeidsmarkt, zodat niet alleen wordt gewerkt aan een duurzame, maar ook een meer sociale maatschappij.
Pay per use
Ook de maakindustrie neemt recycling serieus, merkt Erick Wuestman van de Stichting Circulaire Economie. Nieuwe businessmodellen verschijnen, zoals Pay per Use; een systeem dat bekend is bij bijvoorbeeld aanbieders van kopieer- en printapparaten op kantoren. Je betaalt voor een dienst, een aantal printjes en kopieën. De apparaten en de inkt blijven in beheer van de fabrikant. In de chemie worden schoonmaakmiddelen en verf na gebruik weer ingenomen, inclusief vuil, om vervolgens opnieuw op te splitsen in bruikbare onderdelen als olie, ontvetter en grondstoffen. “Er komt een dag dat je blijer bent met een vrachtwagen vol afval, dan met een containerlading nieuw product”, voorspelt Wuestman. “Je hoeft het product dan slechts één keer te kopen in plaats van steeds opnieuw te betalen voor de grondstof, de aanvoer, brandstof en overslag.”
Radicaal andere insteek recycling
Er moet nog veel gebeuren om de circulaire economie verder door te voeren. Wecycle onderstreept via educatie en campagnes de noodzaak van het inleveren door consumenten en retail. 97 procent heeft een nuttige toepassing: 80 procent vormt nieuwe grondstoffen en 17 procent wordt door verbranding met hoogenergetisch rendement een energiebron. Consumenten kunnen aan de slag met de gratis inzamelbox Jekko thuis en de 3500 Wecycleinleverbakken in winkels.
Stichting de Circulaire Economie dringt aan op het radicaal anders insteken van ondernemen. Stel: een opdrachtgever wil bij een gebouw zoveel mogelijk gebruik maken van materialen die al een eerder leven hebben gehad. Dan schrijft hij niet langer een dwingend omschreven opdracht uit voor één aannemer, maar vraagt verschillende partijen hoe ze samen een briljante oplossing kunnen bedenken. Het beste voorstel wordt gezamenlijk uitgevoerd. Ook kan er nog winst behaald worden in het bundelen van inzameling. Recycling door huishoudens en industrie vormen nu twee gescheiden stromen. Die kosten kunnen wellicht anders worden verdeeld. Recycling kost weliswaar geld, maar de opbrengsten wordt voor producenten en consumenten ook steeds duidelijker. Door de groei van de wereldbevolking en de afnemende grondstoffen moeten we wel verduurzamen. Vele partijen die actief zijn in de recycling houden dan ook een belangrijk ideaal in ere, namelijk: afval bestaat niet.
