Sociale ondernemingen maken een steeds groter deel uit van het Nederlandse bedrijfsleven. ABN AMRO schat dat er momenteel zo’n vier- tot vijfduizend bedrijven zijn met een maatschappelijke missie. Voorbeelden hiervan zijn de Nederlandse chocoladefabrikant Tony’s Chocolonely en telefoonverkoper Fairphone.
Sociale ondernemingen
Sociale ondernemingen zijn bedrijven die wel opereren vanuit een commercieel oogpunt, maar daarnaast werken aan het oplossen van sociale kwesties. Zo wilde Teun van de Keuken, initiatiefnemer van Tony’s Chocolonely, de slavernij in de cacao-industrie aan de kaak stellen.
Fairphone is de eerste smartphone die met zoveel mogelijk “eerlijk” materiaal geproduceerd wordt. Ze gebruiken bijvoorbeeld geen conflictmineralen. Dit zijn mineralen die illegaal verhandeld worden door Afrikaanse rebellengroepen, wat grootschalige kinderarbeid en andere schendingen van mensenrechten in de hand werkt.
Groeipotentie
Hoewel het dus al goed gaat in de sociale markt zit er nog veel meer groeipotentie in. Die groei wordt vooral belemmerd door terughoudende investeerders. Uit het rapport De romantiek voorbij van ABN AMRO blijkt dat er hoofdzakelijk wordt geïnvesteerd in sociale ondernemingen in de groeifase. Terwijl de meeste sociale ondernemingen in een vroeger stadium zitten waar het geld vaak beter besteed kan worden.
Het belang van de groei van sociale ondernemingen wordt niet alleen onderstreept door hun specifieke maatschappelijke missies, het levert natuurlijk ook banen op. Zo’n 50 à 70 duizend mensen zijn bijvoorbeeld al werkzaam binnen sociale ondernemingen.
Kapitaalbehoefte
Van de sociale ondernemers zegt de helft moeite te hebben met het verkrijgen van leningen. Volgens het rapport is er op de korte termijn een tekort van ongeveer 1 tot 1.5 miljard euro. Voor de lange termijn is er zo’n 4.5 tot 5 miljard euro nodig. Hierin schiet de huidige kredietportefeuille van kapitaalverschaffers te kort.
ABN AMRO pleit voor een betere infrastructuur in de sociale ondernemersmarkt. “Het traditionele bedrijfsleven kan een belangrijke rol spelen bij de ontwikkeling van sociale ondernemingen, bijvoorbeeld als partner en inkoper. Daarbij kunnen retailers – zoals supermarkten en winkelketens – sociale ondernemingen in staat stellen de consument beter te bereiken: via hun productbeleid en als partners. Ook voor de overheid is een rol weggelegd: als kennispartner, beleidsmaker én inkoper”, zegt Eric Buckens, Directeur Social Impact Investments van ABN AMRO.
“Sociale ondernemingen hebben een belangrijke functie als voorhoede voor een transitie naar een duurzamere economie, waarin ‘shared value’ de norm wordt. Alleen al daarom is het van belang dat zij meer ondersteuning krijgen.”
