Ieder bedrijf dat assets (bedrijfsmiddelen) heeft, wil dat deze middelen zo lang mogelijk mee gaan. Toch blijkt dat niet voor alle bedrijven even gemakkelijk te gaan. Hierdoor lopen sommige bedrijven tegen de lamp wanneer assets kapotgaan. Het goed managen van je assets, ook wel assetmanagement genoemd, draait daarom niet alleen om goed gebruik, maar ook om het beheer van je assets. De uitgangspositie daarbij is zo laag mogelijke onderhouds- en vervangingskosten.
Het managen van je assets
Assets zijn er in allerlei vormen, vertelt Frank Schonewille, voorzitter van de Commissie van Deskundigen NEN-ISO 55001. De overeenkomst is dat het allemaal middelen zijn die een bedrijf gebruikt om te kunnen produceren. “Denk hierbij vooral aan machines en materiaal, hoewel je soms ook aan mensen kunt denken, want personeel kan ook een asset zijn, met name voor uitzendorganisaties.” Waar assetmanagement volgens Schonewille om draait, is ervoor te zorgen dat je goed beheer voert over de productiemiddelen die je nodig hebt voor het behalen van je doelstellingen. Je moet hierbij volgens hem goed kijken naar de context waarin je die doelstellingen wilt behalen. Dit wordt beaamd door Bas Kimpel, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud (NVDO). “Het gaat om een geïntegreerde aanpak van het exploiteren van de assets waarmee geproduceerd kan worden. En met geïntegreerd bedoel ik dat er vanuit verschillende disciplines naar een asset gekeken moet worden, en op bepaalde een volgorde.” Hij vertelt dat het hierbij draait om het ontwerpen, bouwen, in gebruik nemen, onderhouden, slopen en vervangen van de productiemiddelen. Het samenspel en de interactie tussen deze disciplines is wat hij assetmanagement noemt.
Schonewille geeft een voorbeeld van assetmanagement uit de netwerksector. In deze sector wordt met bepaalde type schakelaars gewerkt. Vroeger moesten deze periodiek vervangen worden. Om problemen te voorkomen, werd dit automatisch na een aantal jaar gedaan. Vaak bleek na het vervangen dat de oude schakelaars nog niet versleten waren, of dat ze juist al vóór de vervanging kapot waren gegaan. Hierdoor werden kosten gemaakt die niet nodig waren. Om onnodig onderhoud te voorkomen en de levensduur van de schakelaars te verlengen, werd besloten om afdrukken (finger-prints) te gaan maken van de schakelaars en aan de hand van de slijtageprofielen te besluiten of ze aan vervanging toe zijn. “Door deze toetsing blijkt dat sommige onderdelen van schakelaars niet automatisch na bijvoorbeeld 10 jaar moeten worden vervangen, maar wellicht al na 5 jaar, of dat ze juist langer dan 10 jaar kunnen blijven zitten, bijvoorbeeld 15 jaar.”
Belangrijk onderdeel van het bedrijf
Zowel Schonewille als Kimpel zijn ervan overtuigd dat goed assetmanagement erg belangrijk is voor asseteigenaren. Schonewille stelt dat goed assetmanagement leidt tot een betere financiële positie, omdat je door de prestaties bij te houden, weet wanneer je assets aan onderhoud en vervanging toe zijn. Volgens hem kan assetmanagement helpen voorkomen dat geld onnodig over de balk gegooid wordt omdat men tijdig investeert, en dus niet te vroeg of te laat. Dit laatste zorgt er dan weer voor dat de bedrijfsrisico’s verkleind worden. “Neem de Merwedebrug. Als daar tijdig onderhoud had plaatsgevonden, dan hadden de problemen en bijkomende kosten van wegomleidingen voorkomen kunnen worden. Bedrijven die aan toestandsgericht-onderhoud doen werken risico-gebaseerd en maken daardoor vaak betere investeringsafwegingen. Hierbij wordt rekening gehouden met het verouderingsrisico van je assets.” Kimpel voegt hieraan toe dat goed assetmanagement tevens betekent dat bedrijven direct compliant zijn aan wet- en regelgeving, doordat zij van tevoren al nadenken over de regels en eisen waar hun assets aan moeten voldoen.
Wanneer bedrijven zich met asset-management bezighouden, moeten zij ervoor zorgen dat het management van hun assets op een geïntegreerde manier gedaan wordt. Nog te vaak ziet Kimpel organisaties waar in de verschillende afdelingen los van elkaar functioneren, waardoor er geen volledig overzicht is. Daarnaast is het belangrijk dat bedrijven continu bezig zijn met verbetering, en daarbij de juiste maatregelen voor treffen. “Dit kan bereikt worden via de methode ‘plan, do, check, act-cyclus’ (zie figuur), waarmee bedrijven hun management kunnen plannen, uitvoeren, controleren en eventueel verbeteren.” Als valkuilen voor assetmanagement noemt hij het niet direct zien van resultaat, dat kan leiden tot terugvallen op oude gewoontes, en het gebrek aan sterk leiderschap, want juist in momenten van verandering is leiderschap essentieel om het team bij elkaar te houden en de neuzen dezelfde kant op te krijgen.
Normen en certificering
Om bedrijven te ondersteunen bij hun assetmanagement zijn diverse normen geformuleerd. De normen helpen bij de standaardisering van de terminologie van assetmanagement en geven bedrijven inzicht in hun organisatie, aldus Schonewille. Aan de hand van de normen kunnen zij kijken of ze alles ‘voor elkaar’ hebben en waar zij nog moeten verbeteren. De NEN-ISO 55001 formuleert de eisen waaraan een bedrijf moet voldoen wanneer zij een assetmanagement-certificering willen behalen. Om een certificaat te bemachtigen, wordt eerst gekeken naar de context van de organisatie, de verwachtingen en het toepassingsgebied.
Het leiderschap speelt ook een belangrijke rol. Daarbij moet duidelijk zijn wie welke verantwoordelijkheden en bevoegdheden heeft binnen het assetmanagementproces. Vervolgens moet het beleid tot realiteit worden gebracht door een helder uit te voeren plan. Wanneer het bedrijf het idee heeft dat het aan de eisen voldoet, kan het naar een certificeringsbedrijf gaan en het certificaat aanvragen. Na het behalen van een certificaat is het bedrijf echter niet klaar, weet Schonewille. “Gedurende het gehele proces moet er geëvalueerd worden over de prestaties, zodat het bedrijf continu bezig is met verbeteren en het omgaan met afwijkingen.”
Daarnaast krijgen bedrijven jaarlijks een audit om te kijken of ze nog aan de norm voldoen. Schonewille merkt op dat het management van gecertificeerde bedrijven vaak erg geïnteresseerd is in de resultaten van deze audits, aangezien het behalen van een certificaat tijdrovend is en de nodige kosten met zich meebrengt. Een dergelijk certificaat kwijtraken zou daarom erg zonde zijn. Die interesse leidt vaak ook tot de benodigde betrokkenheid voor goed assetmanagement op de juiste organisatorische niveaus.
Belang van certificeren assetmanagement
Het belang van het certificeren van assetmanagement wordt door steeds meer bedrijven ingezien. Volgens Schonewille staan we aan het begin van een sneeuwbaleffect. Zoals in het verleden de kwaliteitsnormen van de ISO-9001 een pre waren, werkt het nu tegen je als je deze certificering niet hebt. Hij verwacht dat in de toekomst hetzelfde geldt voor de NEN-ISO 55001. Bedrijven die aan de norm voldoen, zullen dit tevens verwachten van hun partners in de keten, want als het assetmanagement van hun partners niet goed is, lopen zijzelf het risico dat hun productiemiddelen stilvallen. Kimpel voegt hieraan toe dat het vermogen om je assets goed te managen ook een rol zal gaan spelen richting de overheid en de partijen die vergunningen afgeven, omdat deze partijen van tevoren al kijken hoe men omgaat met assets en of deze manier van handelen bijvoorbeeld een gevaar vormt voor mens en omgeving.
“De certificering zal dan gelijk staan aan een license to operate omdat daarmee wordt aangetoond dat de mensen die bij dit bedrijf werken, dit veilig doen”, stelt hij. Zowel Kimpel als Schonewille zijn er van overtuigd de resultaten van de integratie van goed assetmanagement binnen een bedrijf alle daarvoor benodigde kosten en moeite dubbel en dwars waard zijn. Want door het kunnen borgen van de prestaties, het kunnen verlagen van de kosten én het kunnen verkleinen van de risico’s zullen bedrijven in staat zijn om betere en goedkopere producten te produceren en dit te doen met meer zekerheid.
