Hoewel de Nederlandse overheid eerder al heeft beslist dat cryptomunten als bitcoin geen wettig betaalmiddel zijn, wil dit niet zeggen dat je er geen belastingen over hoeft te betalen. Hoe je cryptowinsten moet aangeven en welke belastingen je betaalt, is afhankelijk van de situatie. Je crypto-inkomsten kunnen namelijk in box 1, box 2 of box 3 terechtkomen.
Normaal vermogensbeheer: box 3
Veel ondernemers beleggen met hun privévermogen in cryptomunten. Meestal is er dan sprake van een normaal vermogensbeheer. Als dat het geval is, komen je cryptomunten in principe terecht in box 3 (inkomsten uit vermogen). Het speculeren met cryptomunten valt hier vrijwel altijd onder, ook als iemand anders je vermogen beheert. Het vermogen in box 3 wordt belast volgens een fictief rendement. De Belastingdienst neemt daarbij aan dat je meer rendement behaalt als je vermogen groter is, omdat er dan meer wordt belegd dan gespaard. Het cryptovermogen wordt hiervoor bij het totale vermogen gevoegd. Sinds 2021 betaal je over het fictieve rendement een inkomstenbelasting van 31%.
Soms worden cryptomunten belast in box 2
Er zijn wel uitzonderingen waarbij speculeren met cryptomunten in box 2 valt. Dit is het geval wanneer je je vermogen onderbrengt bij een beheerder die voor nog meer speculanten het beheer voert én er geen nieuwe speculanten mogen toetreden of de onderlinge verhoudingen niet meer kunnen wijzigen. Dan wordt het samengebrachte vermogen behandeld als een vennootschap. Als je belang in zo’n “vennootschap” meer dan 5% bedraagt, word je belast in box 2. In box 2 worden de inkomsten uit aanmerkelijk belang belast aan 26,9%. Voor alle duidelijkheid: dit is niet het geval als je zelf handelt via een van de exchanges die op Crypto-valuta.nl zijn weergegeven. Dan is er sprake van een normaal vermogensbeheer en komen je inkomsten wellicht gewoon in box 3 terecht.
Box 1: cryptomunten belast als inkomsten uit werk en woning
In een aantal gevallen kan het vermogen van box 3 naar box 1 verschuiven. Er is dan niet langer sprake van een normaal vermogensbeheer. Het is moeilijk om aan te geven waar het omslagpunt ligt. Hoe meer hulpmiddelen en tijd je investeert, des te groter de kans is dat het vermogen naar box 1 verschuift. Als het handelen in cryptomunten een dagbesteding is geworden of als je peperdure IT-apparatuur aanschaft om te minen, is de kans groot dat het vermogen in box 1 terechtkomt.
Ook bij zzp’ers die betalingen met cryptomunten toestaan en die dus professioneel met cryptomunten bezig zijn, wordt het een en ander in box 1 belast. In box 1 bevinden zich ook de andere winsten van je onderneming. In box 1 worden de winsten belast volgens een oplopend tarief met twee schijven. Het te betalen tarief is tevens afhankelijk van de leeftijd: wie dit jaar de AOW-leeftijd (heeft) bereikt, betaalt minder belastingen.
Boetes die oplopen tot 300%
Voor wie denkt dat het er allemaal niet zo precies op aankomt, hebben we slecht nieuws. Cryptomunten als bitcoin hebben het kenmerk dat ze deel uitmaken van de blockchaintechnologie. Hierdoor zijn alle transacties voor iedereen zichtbaar. Het zorgt voor meer transparantie, maar het zorgt er ook voor dat de Belastingdienst de cryptohistorie van elke Nederlander kan zien. In ieder geval kan de Belastingdienst vijf jaar terugkijken, maar in sommige gevallen mag het zelfs tot twaalf jaar terugkijken. Wie geen aangifte doet of onjuist een aangifte doet, riskeert sancties. Deze sanctie kan oplopen tot 300% van de te betalen belasting. Op de website van de Belastingdienst lees je meer over het boetebeleid.
