Investeren in financiële markten is een populaire manier om vermogen op te bouwen en trekt dan ook veel nieuwkomers aan. De enorme variatie aan ervaring die hieruit voorkomt, heeft als resultaat dat de markten vaak fluctueren. Deze fluctuatie kon voorheen nooit echt verklaard worden met economische theorieën, maar een nieuw model is daar misschien wel geschikt voor.
Beginners vs. ervaren beleggers
Het internationale team van wetenschappers dat het model heeft ontwikkeld, beschrijft de ingewikkelde dynamiek van financiële markten in hun onderzoeksrapport A financial market model with two discontinuities: Bifurcation structures in the chaotic domain. Hun model is erop gericht om de schommelende activaprijzen te simuleren wanneer beginners en ervaren beleggers concurreren.
Door de sleutelfactoren te bestuderen die de marktfluctuatie veroorzaken, was het team in staat om de veranderingen te begrijpen en te voorspellen. Ze toonden aan dat hun model de financiële markten kan weerspiegelen in de zogenaamde bulls en de bears. Dit zijn vaktermen voor markten met sterk stijgende (bulls) en dalende koersen (bears).
“Momenteel is nog niet duidelijk waarom financiële markten zo verraderlijk zijn”, zegt onderzoeker Frank Westerhoff van de University of Bamberg. “Door met nieuwe verklaringen te komen voor de raadselachtige kenmerken van activaprijzen, hopen we een beter inzicht te krijgen in de manier waarop financiële markten in het algemeen functioneren.”
Koersen voorspellen
Voorheen werden koersen altijd bestudeerd met de aanname dat investeerders dezelfde middelen, informatie en gewoontes hebben. En hoewel dit er natuurlijk voor zorgt dat de markten makkelijker geanalyseerd kunnen worden, is er geen empirisch bewijs voor.
In plaats daarvan ontwikkelde het team een model waarin investeerders wel als heterogene individuen worden beschouwd. Daarnaast kan het model voorspellen hoe bepaalde factoren – zoals de intensiteit waarmee er geïnvesteerd wordt – de activaprijzen kunnen beïnvloeden.
Wanneer de onderzoekers namelijk de patronen van normaal investeringsgedrag in het model verwerkten, was het makkelijk om de activaprijzen te voorspellen. Maar bij het introduceren van chaotisch gedrag, iets wat vaker voortkomt bij beginners, was het tegenovergestelde het geval.
Vlindereffect in de financiële markten
Een opmerkelijk verschijnsel was dat de beginprijs van activa in het model een soort financieel vlindereffect kan opleveren. Wanneer deze prijs bijvoorbeeld een paar centen hoger ligt, kan dit exponentieel groeien of dalen. Dit kan een verschil tussen falen of slagen betekenen, met vaak een stieren- of berenmarkt als gevolg.
“Het verloop van de markt hangt sterk af van de beginprijs”, stelt co-onderzoeker Anastasiia Panchuk van de National Academy of Sciences of Ukraine. “Het impliceert een vrij hoge mate van instabiliteit in de financiële markten: een situatie die we in de realiteit graag zouden willen vermijden.”
