Er is steeds meer vraag naar veilige en verantwoorde productie, transparant voor de consument. Rondeel realiseert sinds 2010 de vernieuwende vorm van maatschappelijk verantwoorde legpluimveehouderij onder de hoogste diervriendelijkheids- en milieunormen. Peter Koelewijn, general manager van Rondeel, vertelt.
Waarom was een verandering in de pluimveesector nodig?
“In 2003 was Nederland in zijn greep door dierziekten zoals de vogelgriep en BSE (gekke koeienziekte). Burgers hebben al lang de connectie met de boer en het platteland verloren, schoolkinderen in de randstad zijn soms nog nooit op een boerderij geweest. De sector wordt niet meer begrepen. Aan de agrarische sector is de vraag gesteld: hoe zouden jullie het zelf opnieuw inrichten? Er is een breed onderzoek opgezet met onder meer Wageningen Universiteit, alle partners uit de eierketen, verschillende ngo’s, de Consumentenbond, de Dieren-bescherming en milieuorganisaties. Dit leidde tot de benadering van een diergericht ontwerp vanuit de behoeften van de kip en een integraal duurzame productiemethode.”
Hoe is Rondeel daaruit ontstaan?
‘Rondeel was het meest onconventionele concept op de tekentafel, slechts een idee, niemand zag daar wat in omdat de conservatieve sector geen openheid kende voor radicale vernieuwing’. Na gedegen consumentenonderzoek is ingezet op technische realisatie, gewoon doen. In 2010 is de eerste Rondeel locatie geopend en inmiddels zijn er zes locaties, waarvan één in China. Meerdere landen zijn geïnteresseerd om het complete ketenconcept te importeren.”
Peter Koelewijn
Hoe bieden jullie de consument openheid van zaken?
“Mensen vinden het best lastig om te snappen hoe het houden van pluimvee precies werkt. Aanvankelijk kende Rondeel veel critici, maar dat is veranderd doordat iedereen bij ons kan komen kijken en wij ons bestaansrecht na zeven jaar wel hebben bewezen. Hierdoor wordt nu een omslag in de sector zichtbaar, noem het maar: het Rondeel-effect. Dat is ook het doel: de hele sector meenemen. Daar hebben we allemaal belang bij, ook internationaal gezien. Wij hebben een duurzaam concept ontwikkeld, hoe lastig die term ook kan zijn. Transparantie hierover is heel belangrijk en is dan ook ingebouwd in het concept: consumenten kunnen ons bezoeken en bezoekers kunnen door de stal lopen. Ja ook in China! Als je niet kunt laten zien wat je doet, kun je ook geen lof verwachten. Wij hebben op sommige plekken in Nederland tijdelijke stallen gehad, speciaal om bezoekers te laten zien hoe het allemaal in zijn werk gaat.”
Wat betekent Rondeel voor het dierenwelzijn?
“We zijn niet bij de boer of consument begonnen, maar bij de kip. Met het idee: als de kip zich op een natuurlijk manier thuis voelt, dan kun je goede prestatie verwachten. De kippen leven zonder stress, zonder snavelkappen (dat overigens binnenkort voor de hele sector wordt verboden), in een natuurlijke omgeving waar ze kunnen scharrelen, rondlopen en stofbaden. Rondeel is een diergericht ontwerp, naar de natuurlijke behoefte van de kip. Het is een ronde stal met een buitenrand – de bosrand – waar natuurlijke bodembedekking ligt en ze 365 dagen per jaar de buitenlucht voelen. De rand is omheind met gaas ter bescherming. De kippen besluiten zelf, door het ontwerp van de stal, hoeveel beschutting ze zoeken. Omdat elke kip zelf bepaalt waar ze wil zitten, verlaagt dat de groepsstress enorm. De boer stuurt de kip niet; de kip stuurt de boer. Dit is een enorme omslag voor de sector en nog steeds is het voor sommige boeren een aardverschuiving, om op de kip de focussen en niet alleen op de productie. In dat kader krijgen ook de uitgelegde hennen een humaan einde. We bepalen het einde van een kip niet op puur economische basis, we wachten niet tot de dieren helemaal ‘op’ zijn. Wij hebben een eigen keten voor slachting en vleesverwerking. Dat Rondeel toekomt aan de behoeften van kippen is gewaardeerd door de Dierenbescherming met 3 sterren van het Beter Leven Keurmerk.”
Hoe wordt de milieu-impact van een Rondeel verkleind?
“Een voordeel is dat er niks de grond ingaat en niks uit de grond wordt gehaald. De bosrand heeft een betonnen ondergrond en wordt meerdere keren per jaar leeggehaald en gereinigd. In de middenkern van de Rondeel, op een heuvel gebouwd, zit alle techniek. Door stijging van de lucht ontstaat een natuurlijk trek van lucht naar dat midden, waardoor er géén grote ventilatoren nodig zijn en dus minder energie. We hebben ook zonnepanelen, maar belangrijker vonden we het uitgangspunt energiebehoefte flink te verminderen. Reguliere stallen hebben enorme ventilatoren installaties die energieslurpen en bovendien riskant zijn: als ze afslaan overleven de kippen het niet lang. De verpakking van onze eieren is van biologisch materiaal gemaakt en biologisch afbreekbaar. De eerste verpakking was gemaakt van afval van kokosnoten en de huidige verpakking is van aardappelzetmeel. In de stad Den Haag worden de eieren bezorgd met een elektrische bestelbus etc. Ook het in Nederland houden van de vleesverwerking van de leghennen scheelt vervoer, energie, voedselverspilling en fijnstof. Bij alles proberen we na te denken wat we kunnen hergebruiken. Dit draagt allemaal bij aan ketenvernieuwing en aan een circulaire economie.”
Waarom is Rondeel nog meer vooruitstrevend?
“Het uitgangspunt is ‘boer, burger, beestje’ ofwel bewijs je maatschappelijke meerwaarde. We willen het voor alle drie beter maken. We hebben alle veiligheidsrisico’s voor de dieren van tevoren uitgesloten zodat we niet achteraf problemen zouden krijgen. Daarnaast hebben we beoogd dat één Rondeel een jaarinkomen voor een boerenfamilie oplevert, en dat al op 1 hectare grond, zonder die uit te putten. Het ouderwetse concept rentmeesterschap – dat wij farmer stewardship noemen – speelt een belangrijke rol. De stalhouder is rentmeester over zijn eigen stal. Daarnaast creëren we bewustzijn door educatie en kennisdeling. Rondeel is in feite een open source-concept. Concurrenten zijn welkom, wij zijn compleet transparant omdat dat aanzet tot een bredere beweging. Tot slot dragen we sociaal en maatschappelijk bij door Wajongers (jonge mensen met een arbeidsbeperking) op te leiden, sociale werkplekken te bieden en samenwerking met de zorgsector te zoeken.”
Hoe ziet de consument de eieren terug?
“Wij hebben een selectieve distributie. Het is niet ons doel de hele markt te veroveren, maar liever investeren we in betrouwbare partnerschappen met bedrijven die passen bij onze missie en deze tot uitdrukking kunnen brengen, zoals Albert Heijn, KLM, BP, La Place, Hutten catering en NH Hotels. We hebben bepaalde afspraken die het speculatieelement uitsluiten en dus de kwaliteit garanderen.”
Hoe ziet de toekomst van de sector er volgens jullie uit?
“Ons doel is een systeem op te zetten waar boerenfamilies een zelfstandig ondernemerschap mee uit kunnen voeren. Geen eeuwige groei vereist voor het blijven bestaan, maar een garantieopbrengstprijs zodat de boer zich kan richten op het diermanagement. De sector moet niet alleen bezig zijn met prijs en productie. En echt helemaal opnieuw beginnen. Anders denken. We moeten dus waken dat de oude ideeën niet slechts opnieuw aangekleed worden, dat maatschappelijke issues niet als marketingtermen gebruikt worden. Maar goed voorbeeld doet volgen, dat blijkt gelukkig wel. Wij staan daarom altijd open voor nieuwe ideeën. Als er mensen zijn die ideeën hebben, horen wij die graag. En wij hebben zelf ook niet stilgezeten, uit nieuw onderzoek zijn weer nieuwe dingen ontstaan en wijzigingen aangebracht. Dit is een blijvend proces van vernieuwing. Ook voor de komende jaren. ”
| Meer informatie |
|---|
|
Rondeel is een wijze van maatschappelijk verantwoord pluimveehouden en produceren onder de hoogste diervriendelijkheidsnormen en milieunormen. www.rondeeleieren.nl |
