De organisatie van de toekomst wordt gemaakt door de werknemers van de toekomst.
Er wordt vaak gezegd dat ondernemingen in de toekomst dynamischer, flexibeler, opener en duurzamer worden. Patrick van der Duin, universitair docent innovatiemanagement en toekomst onderzoek aan de TU Delft gelooft daar niet automatisch in.
Van der Duin houdt zich bezig met toekomstonderzoek en innovatiemanagement en de relatie daartussen. Hij promoveerde in 2006 op een onderzoek naar hoe bedrijven toekomstverkenningen gebruiken in innovatieprocessen. “Er is een soort utopische gedachte die zegt dat in de toekomst alles beter is, maar ik ben bang dat dat best wel eens tegen kan vallen,” zegt Van der Duin. Op het moment dat er bezuinigd moet worden gaat dat ten koste van inspraak van werknemers, zo stelt hij. De baas bepaalt. Social media wordt steeds belangrijker en de flexibilisering van arbeid zal toenemen. Werknemers zullen niet meer, zoals we nu gewend zijn, van 9 tot 5 achter hun bureau zitten. Er wordt meer thuis gewerkt en meer afgestemd met elkaar. “Wellicht dat organisaties platter worden, maar organisaties zullen zeker verduurzamen en krijgen meer met de technologische trend robotisering te maken.”
Geen groeispurt ict
Duurzaamheid is business, dat wordt door de markt afgedwongen. Daarbij zal de rol van ICT in de toekomst groter worden, maar maakt geen enorme groeispurt. Virtueel contact zal zeker toenemen en daarmee het aantal fysieke contacten, benadrukt de toekomstonderzoeker. Wellicht dat de trend van het ‘unfrienden’ doorzet; mensen gaan kijken naar personen met wie ze ècht contact hebben en dat zal de groei van ICT in de komende jaren misschien wat afremmen. Plus het feit dat, gezien de crisis, bedrijven ook een kosten-baten-analyse zullen maken. Wat stop je erin en wat haal je eruit? Bij miljoenen euro’s kostende IT-projecten wordt gekeken of die echt nodig zijn, of dat het wat minder kan.
Werknemer centraal
Vooral de werknemer gaat een belangrijke rol spelen. Kranten worden belangrijker en de individualisering neemt toe. Het aantal zzp’ers zal, vooral in de IT-sector, toenemen. Dat is volgens Van der Duin een gevolg van de behoefte om zelf je werk in te kunnen vullen. “Een aantal is bewust zelfstandig zonder personeel, maar een aantal ook niet vanwege ontslag en/of reorganisatie. Aan de TU Delft zien we heel veel net afgestudeerde technostarters, ook een uiting van individualisering,” legt Van der Duin uit. De houding verandert meer in ‘bij een groot bedrijf werken kan altijd nog’. Veel zzp’ers zullen in de toekomst heel moeilijk terug kunnen naar een grotere organisatie met een werkgever. Het is moeilijker om op te vallen, het onderscheidend vermogen is heel laag. De zzp’er van de toekomst moet dat op zien te lossen. Wat heeft hij of zij ècht toe te voegen? Waarin onderscheidt hij/zij zich en waar is echt behoefte aan?
Het Nieuwe Werken
Uit het Nationale Kantorenmarktonderzoek van Twynstra Gudde blijkt dat het bedrijf van de toekomst sinds 2009 massaal bezuinigt op huisvestingskosten en op grote schaal kantoren afstoot. Volgens het onderzoek zet dit crisiseffect zich in ieder geval nog een aantal jaren door. Met Het Nieuwe Werken, slimmer en anders werken dat in het bedrijf van de toekomst een grote rol krijgt, is door veel Nederlandse kantoorgebruikers gestart met organisatie- en huisvestingsprogramma’s. Hiermee worden huisvestingskosten gereduceerd, wat, in combinatie met het crisiseffect, tot een grote kantorenleegstand zal leiden. In het kantoor van de toekomst, behalve uitgerust met alleen maar flex-werkplekken, worden nieuwe functies geïntroduceerd die tegemoet komen aan de nieuwe wensen van klanten en werknemers.
Geen echt ‘werkkantoor’
Het kantoor van de toekomst zal niet meer een echt werkkantoor zijn, maar meer een ontmoetingsplaats waar kennis wordt gedeeld en waar de klant de dienstverlener leert kennen. Het bedrijf van de toekomst is klein, heeft een hoogwaardige architectuur, is flexibel, multifunctioneel en bevat de allernieuwste technologie. Het bevindt zich op multifunctionele locaties, zodat werken, wonen en recreëren geïntegreerd en gecombineerd kunnen worden. Verder is het kantoor van de toekomst in de gebouwdelen en techniek gemakkelijk vervangbaar en aanpasbaar zodat bij functieveranderingen of hergroeperingen van activiteiten geen grote investeringen hoeven worden gedaan. In de toekomst worden uitstraling, kwaliteit van het uiterlijk, duurzaamheid, efficiency en een nieuwe ruimtelijke opbouw van een bedrijf erg belangrijk.
Sectoren van de toekomst
De vraag ‘Wat is de organisatie van de toekomst’ is inherent aan de vraag ‘hoe ziet het grootbedrijf eruit in de toekomst’. Hoe ziet Shell er over tien, twintig jaar uit? De opkomst van internet is vaak voorspeld als het einde van het grootbedrijf. “Maar kijk waar we nu staan; neem in het kader van marktmacht bedrijven als Microsoft, Google en Apple. De grootte wordt niet meer afgeleid van het aantal werknemers, maar aan het bereik dat het bedrijf heeft,” legt Van der Duin uit. Ambient technology, nanotechnologie en biotechnologie, zijn sectoren van de toekomst. Als rode draad loopt de ICT-sector daar doorheen, die heeft elke sector wel nodig. ICT blijft en er komt altijd wel wat nieuws. Zeker uit de gaming- en smartphone industrie krijgen we nog veel te horen.
Ruimte voor innovatie
Vooral grote bedrijven stellen zich de vraag hoe zij er in de toekomst uitzien. De trend is vermoedelijk dat het kleinere teams in grotere organisaties worden, met tijd en ruimte voor werknemers om zichzelf te innoveren en een toename van ondernemerschap binnen grote organisaties. Bedrijven zullen in de toekomst een verschuiving maken. Vroeger moest een bedrijf passen in een bepaald keurslijf. Dat wordt steeds meer omgedraaid. Als voorbeeld daarvan geeft Van der Duin de nieuwe ambtenaar die steeds vaker zelf besluiten neemt. Dat flexibiliseert in de toekomst. Vroeger lag je carrière vast tot je 65e, maar tegenwoordig kun je in- en uitstappen waar en wanneer je wilt. Dat gaat ten koste van de productiviteit, de loyaliteit en het geheugen van het bedrijf. Het bedrijf van de toekomst moet een middenweg vinden tussen enerzijds de loyaliteit van iemand die er een jaar werkt en anderzijds iemand die flexibiliteit biedt en kennis meeneemt uit een andere sector. Het is streven naar een optimale mix waarbij de werknemer daar support in krijgt. Bedrijven zullen werknemers veel meer ruimte geven voor persoonlijke voorkeur. Dat is goed voor mensen, maar bedrijven zullen daardoor ook veel beter gaan presteren.
Technologische ontwikkelingen
Zaken als duurzame energie, grid ontwikkeling (van centraal naar decentraal), urban windturbines en nanotechnologie zullen toenemen. En op het gebied van de maakindustrie zal robotisering een enorme vlucht nemen. Smaller, flexibeler, sneller, dynamischer zijn utopische termen besluit de toekomstonderzoeker. “Dat alles-wordt-anders-idee hangt enorm samen met de vraag of we over vijf of vijftig jaar verder in de toekomst praten. In 2015 zal het allemaal niet zo heel anders zijn, maar in 2060 zullen de veranderingen vergeleken met nu enorm zijn. De trends spotten is misschien niet zo heel moeilijk, maar de impact daarvan wel.“
No comments!
There are no comments yet, but you can be first to comment this article.