Ontwikkelingen genoeg in de schoonmaakbranche. Behalve een vernieuwingstafel -een gestructureerd overleg tussen werkgevers en sociale partners- wordt druk gewerkt aan de Code Verantwoordelijk Marktgedrag en een keurmerk van de brancheorganisatie. OSB-voorzitter Piet Adema bespreekt de actuele zaken. De schoonmaakbranche is zeker geen branche waar de tijd en ontwikkelingen stilstaan.
Integendeel, constateert Piet Adema, voorzitter van de OSB (Ondernemersorganisatie Schoonmaak- en Bedrijfsdiensten). Zo is er sprake van een vernieuwingstafel met betrekking tot arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden in de branche. De vernieuwingstafel is een gestructureerd overleg tussen bedrijven en bonden. Daar komen CAO- zaken aan de orde, maar ook zaken die daar in meer of mindere mate buiten vallen: alles wat in de sector gebeurt en waar de sociale partners bij betrokken zijn.
Ingrijpende CAO-onderhandelingen voor de sector
“De laatste CAO-onderhandelingen zijn voor de sector ingrijpend geweest. De besluiten hebben veel ondernemers in de branche pijn gedaan. Er is een aantal punten gedefinieerd waarover we nog verder moeten praten, denk aan ziekteverzuim en wat technische zaken. Maar het zou goed zijn om niet van CAO-onderhandeling tot CAO-onderhandeling te gaan, maar elkaar juist ook letterlijk en figuurlijk tussen de bedrijven door ontmoeten om over deze thema’s te spreken om de zaken op die manier goed voor te sorteren voor de volgende onderhandelingen.”
Door de vernieuwingstafel is een werkwijze ontstaan waarin de verhoudingen tussen werkgevers en werknemers veranderen. Een constructieve sfeer, vindt Adema. “We zijn het zeker niet altijd met elkaar eens. Dat hoeft ook niet, maar er kan wel over alles gepraat worden.” Zijn doel voor het overleg is een gezamenlijke visie van werkgevers én werknemers. “Dat ontbreekt. Hoe ziet de sector er bijvoorbeeld in 2020 uit? En wat is nodig om daar samen te komen? Dan merk je dat er zaken zijn waarin we elkaar snel kunnen vinden.” Schoonmaken is fysiek werk en mede daarom is het goed om na te denken over ouderenbeleid en een gezamenlijke aanpak. De eerste stappen voor die visie zijn gezet en beide partijen zijn positief over de vorderingen.
De schoonmaakbranche is een integratiemachine
Het maatschappelijk belang van de branche wordt nog wel eens onderschat. Toch is de schoonmaakbranche bijvoorbeeld een grote integratiemachine: veel mensen maken in deze branche hun eerste carrière en kunnen daardoor doorstromen. Per jaar worden duizenden mensen opgeleid en het behaalde diploma is vaak hun eerste.
De schoonmaakbranche is een enorme opstap naar de arbeidsmarkt en verdere carrière. Veel mensen die in de doelgroep van de participatiewet vallen hebben in de schoonmaakbranche een baan. De schoonmaakbranche is voor veel organisaties, waaronder de overheid, één van de belangrijkste partners voor het realiseren van doelen van de participatiewet.
Piet Adema: “We zijn aan het kijken in hoeverre mensen die bij een schoonmaakbedrijf in dienst zijn, bij opdrachtgevers kunnen laten meetellen om te voldoen aan de participatiewet via de inkoop. Want het is zorgelijk dat momenteel veel wordt inbesteed: er zijn veel organisaties en gemeentes die schoonmakers zélf in dienst nemen om te voldoen aan de participatiewet. Of ze nemen SW-bedrijven in dienst, waardoor er arbeidsverdringing ontstaat. Door de opgave die de overheid zichzelf heeft opgelegd, krijg je dit soort bewegingen. Een weeffout in het streven om 125.000 banen te creëren.” Binnen de sector zelf is het behoud van werk goed georganiseerd volgens artikel 38 van de CAO. Als bedrijf X bij opdrachtgever A zit en zijn werk verliest aan bedrijf Y, dan gaan de werknemers van X over naar Y. Ze komen niet op straat te staan. “We hebben geïnvesteerd in het behoud van werk, maar in het streven om te voldoen aan de eisen van de participatiewet, wordt het systeem verstoord.”
Maatschappelijke relevantie schoonmaakbranche
Om de maatschappelijke relevantie van de branche verder te onderstrepen: er zijn veel maatregelen genomen om werknemers te laten integreren. Zo zijn er duizenden taallessen gegeven. Er zijn bedrijven die werken met schuldhulpmaten om werknemers te ondersteunen. Ondernemers in de branche proberen werknemers op allerlei manieren te helpen. “Dat mogen we best meer voor het voetlicht brengen”, vindt Piet Adema. “Het is onze taak om aan te geven hoe belangrijk we maatschappelijk zijn.”
De focus ligt vaak op de kwaliteit van het werk, de maatschappelijke relevantie wordt daardoor vaak ondergesneeuwd. In dat kader past ook het streven van de OSB om te werken aan MVO (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen) en de Code Verantwoordelijk Marktgedrag. “De code is een prachtig middel om ervoor te zorgen dat door de wijze waarop we met elkaar omgaan, iedereen een goede boterham kan verdienen en om mensen die aan de onderkant van de arbeidsmarkt zitten goed geholpen kunnen worden. We zijn nu bezig aan een doorontwikkeling van de code: het kan breder onder de aandacht gebracht worden van opdrachtgevers.
De code zelf is ook verbreed: er zijn andere sectoren bij aangehaakt.” Opdrachtgevers, intermediairs en schoonmaakbedrijven die de code hebben ondertekend, ondervinden dat het aanbestedingsproces beter verloopt. Met de code wil de OSB bereiken dat behalve prijs ook kwaliteit belangrijk wordt in de afweging om te kiezen voor een bepaalde onderneming. Branche en opdrachtgevers staan open voor de code en bevestigen de positieve werking en meerwaarde.
Keurmerk voor de schoonmaakbranche
De OSB doet zelf ook aan bewaking van de kwaliteit. Dat gebeurt via een keurmerk. Schoonmaakbedrijven kunnen alleen lid worden van de brancheorganisatie als het keurmerk is behaald. “Dat doen we heel bewust, want we willen graag dat in de sector correct en eerlijk wordt gewerkt. Het keurmerk zegt dus iets over de aangesloten ondernemingen.” Het mooie is dat het keurmerk opdrachtgevers de zekerheid geeft dat zij niet aansprakelijk worden gesteld voor administratieve fouten.
Het OSB-keurmerk is voor de schoonmaakbranche wat de BOVAG voor de autobranche is. Piet Adema: “We willen het keurmerk verder onder de aandacht brengen, zodat het voor opdrachtgevers een extra motivatie is om te kiezen voor een bedrijf dat is aangesloten bij de OSB.”
