Het magazijn, of warehouse, is het centrale punt in een handelsketen. Dat kan maar beter goed georganiseerd zijn.

Ons land kent een aantal zeer belangrijke mainports en daarmee zijn we een draaipunt van goederenstromen die vanuit de hele wereld naar hier komen en hier worden gedistribueerd naar de Europese markt en zelfs ver daarbuiten. Door vraag en aanbod bij elkaar te brengen, ontstaat een behoefte aan opslag en handling: warehousing. “Wat een warehouse in feite doet is inslaan, opslaan en uitslaan. Daarbij komen allerlei activiteiten als om-verpakken en mengen kijken. Een schakel tussen de inkoop- en verkoopmarkt. Het gros van de magazijnen in Nederland heeft een grote functie in een internationaal netwerk”, schetst dr. Walther Ploos van Amstel de rol van Nederland als ‘warehouse-land’. Ploos van Amstel is universitair docent Supply Chain Management aan de VU te Amsterdam. Ondernemingen in deze specifieke branche staan voor een aantal grote uitdagingen. “Als je effectief wilt zijn, moet je je markt niet beperken en processen in je warehouse goedkoop uitvoeren. Dat vraagt om schaalgrootte, mechanisering en ondersteuning met ICT. Daarnaast moeten we zeker zijn dat de magazijnen het altijd doen. Een uitdaging op zich, want we kampen met een enorme schaarste aan goed magazijnpersoneel in Nederland. Dat vraagt om een extra efficiencyslag door bijvoorbeeld het elimineren van dubbele handelingen.”

Toenemende regelgeving

Een extra uitdaging is gelegen in de sterk toenemende regelgeving rond internationale ketens. De ketens moeten steeds veiliger worden. “Maar dat is een breed begrip”, licht Ploos van Amstel toe. “Geen smokkel van drugs of mensen en geen nepproducten bijvoorbeeld. Er zijn regels vanuit de douane en banken, fyto-sanitaire regels: steeds meer eisen waaraan goederenstromen moeten voldoen. Dat wordt ‘trade compliance’ genoemd.” Als alle partijen in de keten zijn te vertrouwen, is de hele keten te vertrouwen en wordt het keurmerk Authorized Economic Operator (AEO) toegekend, essentieel voor warehouses die straks nog mee willen doen. De toenemende regelgeving maakt het voor veel logistieke bedrijven haast ondoenlijk om zelf een magazijn te onderhouden. Dat verklaart de trend om warehousing uit te besteden aan gespecialiseerde bedrijven, die verladers verder kunnen ontzorgen op het gebied van accijnzen en documenten. Vaak werken deze experts voor meerdere bedrijven om een efficiencyslag te maken.

Centraal punt

Dr. Jeroen van den Berg is schrijver van het boek ‘Highly Competitive Warehouse Management’ en geldt als expert op het gebied van Warehouse Management. Hij constateert dat het magazijn vaak een ondergeschikte rol heeft in bedrijven. Onterecht, want als laatste schakel in het versturen van een pakket naar de klant moet het magazijn perfect georganiseerd zijn. “En een efficiënt werkend magazijn bespaart veel kosten”, licht Van den Berg toe. Via een maturity scan, in zijn boek en ook online, kan iedere ondernemer zelf en gratis bepalen hoe ‘volwassen’ zijn magazijn is. Ter verbetering van de prestaties wordt allereerst gekeken naar de organisatie -hoe zijn de processen ingericht, hoe motiveer je mensen, hoe meet je de prestaties-, daarna pas naar het gebruik van IT-toepassingen en ten slotte naar de rol van het warehouse in de totale keten. “Dus eerst het proces op orde voordat je op grote schaal IT toe gaat passen. Veel problemen los je niet op met IT, maar juist door goed te organiseren. Het magazijn is het centrale punt in een bedrijf. Als je dat goed organiseert en in balans brengt, dan kun je echt aan supply chain management gaan doen.”

Brandjes blussen

Uit de maturity scan blijkt dat magazijnen gemiddeld 20% kunnen besparen. Jeroen van den Berg: “Als je de eerste stap bekijkt -de organisatie- dan blijkt dat in meer dan de helft van de magazijnen men bezig is met brandjes blussen. Er gaan voortdurend dingen mis en er is geen tijd om problemen structureel op te lossen. Terwijl die oplossing vaak in kleine dingen zit.” En die oplossingen kunnen versterkt doorwerken. “Want ik denk dat de rol van het magazijn in de supply chain doorslaggevend gaat worden. Voor consumenten wordt het steeds makkelijker om online spullen te kopen. Daardoor ontstaan allerlei nieuwe logistieke modellen waarbij voorraden niet meer in één warehouse liggen, maar in een heel netwerk aan warehouses. Gezamenlijk zorgen ze voor een hoge beschikbaarheid en snelheid van de levering.”