Zonder computersystemen die het transport en logistiek plannen en coördineren, zou alles in het honderd lopen.

Supply Chain Management kan anno 2014 niet meer zonder ICT. “Het is vanzelfsprekend”, vindt de nieuwe voorzitter van Transport en Logistiek Nederland (TLN), Arthur van Dijk. “En zelfs meer dan men vermoedt. We vinden het heel gewoon dat een pakketje keurig op tijd thuis wordt afgeleverd, maar daar zit natuurlijk heel veel achter.”

ERP WMS TMS

Allerlei computersystemen worden op de supply chain losgelaten. Bij verladende bedrijven, zoals grote supermarktketens, is ERP een veelgebruikt basissysteem. ERP staat voor Enterprise Resource Planning, een systeem waarmee bedrijven de financiële en administratieve planning en voorraad kunnen bijhouden. Aan ERP worden vervolgens andere modules gehangen, zoals een WMS (Warehouse Management System) en/of een TMS (Transport Management System), waarmee respectievelijk magazijnen en het transport worden bijgehouden en ingepland. Arthur van Dijk: “Een logistiek vervoerder is veel meer een ketenregisseur aan het worden, waarbij hij de opdrachtgever ontzorgt en het hele proces overneemt. ICT wordt gebruikt om routes te optimaliseren en efficiënter te maken. Daarnaast krijgt samenwerking vorm door middel van digitalisering, door bijvoorbeeld het delen over overnemen van lading. Vaak gaat dat compleet digitaal.”

Ongestoorde stroom

De grote uitdaging is volgens Arthur van Dijk gelegen in verdere samenwerking. In samenwerking met de overheid is daartoe het Neutraal Logistiek Informatie Platform (NLIP) in het leven geroepen. Dat kan leiden tot veel meer integratie, bijvoorbeeld met douanesystemen, waardoor eenseamless connection ontstaat, een ongestoorde stroom van informatie die de snelheid in de supply chain bevordert. “In het vervoer onderscheiden we daarnaast de vier modaliteiten: weg, water, lucht en rails. Veel regelgeving is specifiek voor een modaliteit gemaakt, maar veel vervoer maakt gebruik van meerdere modaliteiten. Verbetering in de regelgeving kan ervoor zorgen dat dat veel soepeler verloopt, maar ook digitalisering speelt daarin een grote rol. ICT is essentieel om de hele keten beter te laten functioneren en om samenwerking met collega’s onderling te verbeteren. ICT is ook nodig om je eigen bedrijf beter te laten functioneren. Bedrijven die het ondanks de crisis goed doen, zijn verregaand geautomatiseerd en hebben mede daardoor een scherp focus op hun organisatie en efficiency.”

Papierloos transport

Van oudsher is logistiek en transport een sector waarin veel papier omgaat. TLN zet nu in op papierloos transport. Arthur van Dijk: “Dat moet in Europees verband, je moet aansluiting blijven zoeken bij wat er in het buitenland gebeurt. We willen dat dan ook graag als agendapunt in de besprekingen met het Ministerie van I&M opvoeren om te zorgen voor een eenduidig systeem. Tegelijkertijd moet dat er ons niet van weerhouden die stap naar papierloos vervoer in Nederland al te gaan maken, want zo’n 85% is nog altijd binnenlands vervoer. Maar het is niet zo dat in Nederland ingevoerde standaarden simpelweg voor heel Europa gaan gelden.”

Niet compatible

Over een eenduidig systeem gesproken: volgens Martijn Lofvers, hoofdredacteur van Supply Chain Magazine en bedenker van de bekende SCM IT Subway Map, is het in de aanvang eigenlijk al mis gegaan. “In de jaren tachtig begonnen we met ERP, met het idee om alle logistieke processen in één systeem aan elkaar te koppelen. Materiaalplanning, distributie, verkooporders, alles in één systeem. ERP is eigenlijk niet bewaarheid geworden in die zin. Door de jaren heen zijn er allerlei applicaties omheen gekomen om het proces te ondersteunen. Daarbij is het er niet overzichtelijker op geworden. Grote bedrijven kopen kleinere bedrijven op en krijgen daarmee weer andere applicaties in de maag gesplitst. Als je dan processen wilt beheersen en financiële resultaten boven wilt krijgen, stuit je op een probleem omdat de systemen onderling niet compatible zijn. Veel bedrijven worstelen met de complexiteit.” Martijn Lofvers ziet wel dat er verschillende ‘smaakgroepen’ ontstaan, bijvoorbeeld SAP-, Oracle en een Microsoft-omgeving van softwareapplicaties. Verschillende applicaties groeien naar een bepaalde omgeving toe. Maar het is een illusie om te denken dat alle bedrijven binnen een keten gebruik maken van dezelfde software omgeving. “IT is een grote uitdaging voor de branche.”

Oplossing in de cloud

Toch duiken er al wat oplossingen op, bijvoorbeeld het delen van informatie in de cloud, waar ieder bedrijf in de keten toegang toe heeft. Martijn Lofvers: “Je ziet nieuwe applicaties komen die bepaalde planningen uit de systemen van verschillende leveranciers halen en publiceren die in een cloud, zichtbaar voor alle spelers in die keten. Retailer, producent en toeleverancier kunnen zo zien wat de planning is.” Schommelingen in de vraag worden stroomopwaarts in de keten meestal vergroot en dat wordt op deze manier ondervangen. Dus: data in de cloud beschikbaar maken voor verschillende partijen in de keten maakt de informatie helder en eenduidig. “Er zijn applicaties die bijhouden wat er wordt gecommuniceerd over een bepaalde inkooporder. Normaal gesproken is er heel veel communicatie over en weer over zo’n order; nu wordt er een soort tijdlijn à la Facebook gemaakt, waarmee alle informatie overzichtelijk geordend én beschikbaar is.” Het kan dus sneller en efficiënter, zonder ruis door het coderen en hercoderen door veel verschillende mensen in veel verschillende systemen.

Nieuwe verbeteringen

Ondanks alle verschillen wordt het wel makkelijker om koppelingen te maken tussen bedrijven, afdelingen en/of applicaties. Daarnaast gaat de rekensnelheid enorm omhoog, waardoor bijvoorbeeld een voorstel voor een planning direct beschikbaar komt. Toch blijft het belangrijk om de enorme explosie van data zuiver en schoon te houden, want een fout kan eindeloos worden doorgerekend. “Daarmee nemen de risico’s exponentieel toe. Er wordt nog veel gebruik gemaakt van verouderde software, die behoorlijk foutengevoelig is. Het zou interessant zijn als een paar slimme onafhankelijke ontwikkelaars een nieuw open source ERP-softwarepakket zouden schrijven”, kijkt Martijn Lofvers vooruit. “Of een softwarelaag op bestaande systemen in een cloud omgeving om de belangrijke informatie eruit te halen. Het zou een hoop problemen kunnen oplossen.”