Uit onderzoek blijkt dat slechts 36% van de zelfstandig ondernemers een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) heeft afgesloten. Met het toenemende aantal zzp’ers in Nederland komt het onderwerp AOV regelmatig terug in de media. Premies zouden (te) hoog zijn en er zijn vaak uitsluitingen, waardoor verzekerden geen premie uitgekeerd krijgen.

ZZP en AOV

Fred de Jong is zelfstandig en onafhankelijk onderzoeker en adviseur op het gebied van financiële markten. De Jong legt uit dat de problemen die zich op het gebied van een AOV voordoen, zich vooral toespitsen op zelfstandig ondernemers: “Als je als zzp’er je arbeidsongeschiktheid niet goed afdekt, kun je in financiële problemen komen.”
“Arbeidsongeschiktheid is een risico dat een grote kans heeft dat het zich ontvouwt,” zegt De Jong. “Wanneer je je oriënteert op een verzekering moet je niet alleen op de prijs letten. Prijs is zeker belangrijk, maar belangrijker is de dekking: wanneer keert het uit, wat wordt uitgesloten en kun je bijvoorbeeld een gevaarlijke sport beoefenen? Weet wat je koopt! Op vergelijkingssites kun je, naast de prijs, ook de voorwaarden en uitsluitingen vergelijken. Kom je daar niet uit, win dan advies in bij een financieel adviseur.”

Grip en zicht op de financiële situatie

Wil je een goede vergelijking maken, dan heb je grip en zicht nodig op je financiële situatie. Wat zijn je risico’s op arbeidsongeschiktheid? In de bouw is dat bijvoorbeeld veel groter dan wanneer je als accountant werkt. En heb je een buffer als je inkomen wegvalt, of is er een partner die het inkomen kan opvangen? “Je hebt ook niet per se een AOV nodig. Als je daar goed zicht op hebt, kun je de verschillende producten veel beter vergelijken.
Kijk dus heel bewust naar de risico’s in bredere zin –hoe is je gezinssituatie, wat kost je huis en huishouden en hoe ziet je toekomst eruit- in plaats van alleen naar de verzekering,” adviseert De Jong. “Denk ook niet: ‘ik heb het nu afgedekt en het is klaar voor de komende 100 jaar’, het is een continu proces.”

De keuze voor een AOV

Er is volgens De Jong bewustzijn genoeg onder zzp’ers om al dan niet een AOV af te sluiten: “Echter, de afweging is heel vaak dat zo’n verzekering te duur is; helemaal bij starters en wanneer het economisch niet zo goed gaat. Je hoeft ook niet altijd alles te verzekeren. Een andere manier kan ook zijn om het met eigen geld af te dekken.
Kijk rationeel naar je inkomen en bestedingspatroon. Bij het Nibud vind je heel veel berekeningen, maar je kunt het ook door een financieel adviseur laten berekenen. Daarnaast is belangrijk waar je je zelf goed bij voelt: slaap je rustiger wanneer je verzekerd bent? Of leef je je leven zoals het op je afkomt? Je hoeft echt niet alles te verzekeren, als je er maar bewust voor kiest om niet verzekerd te zijn.”

Wat is de rol van een financieel adviseur?

Sinds de provisies voor financieel adviseurs zijn afgeschaft, hebben zij er geen belang meer bij om torenhoge verzekeringen af te sluiten. Dat heeft een meer integrale benadering tot gevolg, waarbij de totale financiële situatie van de klant wordt doorgelicht.

De Jong: “Een goede adviseur krijgt nu voor zijn advies een vergoeding, of uurtarief, ongeacht of er een verzekering wordt afgesproken. Zijn rol –die in het verleden veel meer op de polis zelf was gericht- is nu meer om het bewustzijn bij klanten te stimuleren; er wordt nu veel meer vanuit de klant geredeneerd.”

Pensioen bij een AOV

Vanwege die meer integrale benadering, wordt –naast de risico’s die iemand loopt- ook gekeken naar pensioen. De Jong: “Wanneer je met pensioen gaat, heb je een bepaald pensioeninkomen en daalt het risico van je arbeidsongeschiktheid. Je werkt niet meer en kunt ook niet meer arbeidsongeschikt raken.
De einddatum van een AOV heeft naast een verschil in prijsklasse dus ook een directe relatie met je pensioen. Veel arbeidsongeschiktheidsverzekeringen staan nu nog op 65 jaar, terwijl de pensioengerechtigde leeftijd inmiddels 67 jaar is en volgend jaar misschien wel nóg hoger. De markt zou best eens na kunnen denken over een manier waarop een deel van het kapitaal uit een AOV omgezet kan worden in een spaar- of pensioenmogelijkheid.

Meer aandacht voor arbeidsongeschiktheid

Er is vrij veel onbekendheid over risico’s en mogelijkheden om risico’s af te dekken. Het is een taak van overheid en financiële sector om bekendheid en bewustzijn daarin te vergroten, want er schuilt een maatschappelijk belang in. Arbeidsongeschiktheid is een groot risico. Je wilt niet dat mensen in de financiële problemen komen omdat ze dat risico niet goed hebben afgedekt.”