De mogelijkheid hebben om te kunnen kiezen wat je wilt delen. Privacy is het vinden van een balans.

In een enorm tempo komt heel veel nieuwe technologie op ons af. Hoe ga je daar als organisatie of onderneming goed mee om en hoe leid je dat in goede banen zonder de innovatie te remmen? Er is steeds meer mogelijk met data en dientengevolge wordt privacy een onderwerp met groeiend belang. De vraag is in hoeverre we willen dat, en zo ja, wat met deze data iets gebeurt. “Als samenleving moeten we daar over nadenken”, vindt Ton Wagemans.

Ton is partner bij Considerati, expert op het gebied van ICT, recht en beleid. “Het is goed dat er nu wetsvoorstellen liggen die dat reguleren, al kun je je afvragen in hoeverre die in de praktijk goed gaan werken. De uitdaging is gelegen in het vinden van een goede balans. Van veel nieuwe technologie weet je vaak nog niet wat het maatschappelijk effect zal zijn. Je wilt ook niet heel strikt reguleren omdat innovaties dan worden tegengehouden. Met iedere nieuwe technologie verandert de omgeving ook weer, dus je moet er continu mee bezig zijn om die balans te houden.”

Open normen

Volgens het nieuwe wetsvoorstel is een datalek ‘iedere inbreuk op beveiligingsmaatregelen’. Die maatregelen kunnen zowel technisch als organisatorisch zijn. Bij datalekken gaat het zeker niet alleen om hacken. Omdat datalekken zo’n breed begrip is, is te stellen dat het vaak voorkomt. De Wet Bescherming Persoonsgegevens plus een nieuwe verordening vanuit de EU zetten de bescherming van persoonsgegevens goed op de kaart, maar de normen in de wet zijn heel open. “Dus iedere organisatie moet en kan de wet tot op zekere hoogte zelf invullen”, omschrijft Nathalie Falot van Considerati. Ton Wagemans: “Privacy gaat niet zozeer om of je iets te verbergen hebt, maar wel over de mogelijkheid om te kiezen wat je wilt delen. Daarom is de context ook belangrijk: met wié wil je wat delen.” Data is met name interessant voor marketeers, om consumenten het ideale aanbod te kunnen doen. Tegelijkertijd willen we niet in een voorgeprogrammeerde wereld leven: we willen zelf keuzes kunnen maken. “Het heeft voordelen om diensten op een goede manier te kunnen aanbieden, maar je moet je ook realiseren wat dat op grote schaal betekent.”

Globale wetten

De open normen maken het voor veel organisatie tegelijkertijd lastig om dat goed in te vullen: genoeg ondernemers worstelen met de materie. Het CBP (College Bescherming Persoonsgegevens) heeft echter wel een aantal uitspraken gedaan over ‘wat als adequaat valt aan te merken’. Nathalie Falot: “Zoals zo vaak met wetgeving hangt de invulling af van de omstandigheden. Als je heel bijzondere persoonsgegevens verwerkt, bijvoorbeeld omtrent ras of geaardheid, dan moet je ook een hoger niveau van beveiliging hebben. Zij moeten ook zelf bepalen welke beveiligingsmaatregelen ze moeten nemen. Daarbij gaat het om elk gegeven dat direct of indirect kan worden teruggeleid tot een individu, dus ook IP-adressen.” Met het toenemen van dienstverlening via de cloud worden meer diensten voor meer gebruikers beschikbaar. Tegelijkertijd roept het de vraag op door wie en hoe data wordt beheerd. Als consument en afnemer van deze diensten kun je dat haast niet weten. Ton Wagemans pleit dan ook voor een internationale of zelfs globale regelgeving. Op het Internet Governance Forum van de VN wordt daar ook wel over gesproken, maar de praktische invulling van zo’n globale wet is bijzonder lastig. “Ook al omdat de technologie nog volop in ontwikkeling is. Je wilt niet te ver doorschieten.” En daarom: open normen, en, zoals de EU doet, technologie neutrale wetten maken, die echter lastig te interpreteren zijn. Nathalie Falot: “Dat vraagt om veel specialistische kennis. Het is een dilemma om de normen van deze wetten zo open mogelijk te houden en tegelijkertijd genoeg te specificeren. Beleidsmakers moeten een goed begrip van de technologie hebben en wat het effect daarvan is op de omgeving. Daarom is de dialoog tussen verschillende partijen in de praktijk zo belangrijk en kun je op het scherpst van de snede bepalen hoe je zaken wilt reguleren.”